Over Vreewijk

Geschiedenis van Vreewijk

U woont in een prachtig Tuindorp met een rijke geschiedenis. Een Beschermd Stadsgezicht met zo’n 280 gewone woningen als monument. Het is hier fijn wonen — wij zetten ons in om te zorgen dat dat zo blijft.

In 1913 werd de NV Eerste Rotterdamse Tuindorp opgericht door K. P. van der Mandele, J. Mees en L.J.C.J. van Ravesteyn. Het doel van deze NV was “het stichten en exploiteren van een of meer tuindorpen, bijzonderlijk ten behoeve van de minder gegoede bevolkingsklasse”.

Het stratenplan van de wijk is gebaseerd op het oorspronkelijke sloten- en greppelpatroon van de voormalige polder, de singel langs de Langegeer was een brede sloot genaamd de Vliet en de Leede was een hoofdsloot. De Vliet ontstond in de 15e eeuw en vormde de grens tussen het baljuwschap Putten in het westen en het baljuwschap Zuid-Holland in het oosten. De Vliet vormde ook de scheiding tussen de heerlijkheden West-IJsselmonde en Charlois en de polders Karnemelksland en Varkensoord.
      
Vreewijk is opgezet als een dorp en wordt gekenmerkt door veel groen. In het centrum ligt, zoals een clichématig dorp betaamt, De Brink. Het stratenplan werd ontwikkeld door Berlage (westelijk deel) en Granpré Molière (oostelijk deel). De huizen werden ontworpen door Granpré Molière, J.H. de Roos en W.F. Overeijnder.

Op 4 december 1917 werden de eerste woningen opgeleverd. Het laatste deel, ten oosten van de Dordtsestraatweg, werd tijdens de Tweede Wereldoorlog opgeleverd.

Op 18 juni 1966 bezocht Granpré Molière Vreewijk ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan.

In de jaren 80 van de vorige eeuw is er op grote schaal gerenoveerd en op kleinere schaal vernieuwd (De Stadsvernieuwing). Begin jaren 90 werden gedeeltelijk de Beukendaal, Berkendaal, Eikendaal, Frankendaal, Berkendaal, Iependaal en Olmendaal afgebroken en vervangen door nieuwbouw: de “Nieuwe Dalenbuurt”. Doordat de huizen ruimer waren dan de oorspronkelijke woningen kwam de Eikendaal hierbij te vervallen; alleen ten Noorden van de Beukendaal ligt nog een klein stukje Eikendaal. In 2003 en 2004 werden ook delen van de Langegeer, Meiendaal, Kortewelle en Langewelle aan de noordkant van de Groene Zoom afgebroken en vervangen door nieuwbouw. De meningen over deze en andere nieuwbouw zijn verdeeld.

Vreewijk kent de volgende buurten:
– Tuindorp De Vaan
– Motorstraatgebied
– Landbouwbuurt
– Valkenier
– Linker halve Vlieger
– Rechter halve Vlieger
– Buurt Negen
– Dalenbuurt-noord
– Dalenbuurt-zuid
– Clingendaal

Bijzonder kenmerk van het oude Tuindorp Vreewijk is, dat het merendeel van de woningen niet op palen staat, maar gefundeerd is op een zandbed (“op staal gefundeerd”). Dat was mogelijk omdat hier na de Elizabethvloed van 1421 grote hoeveelheden klei zijn afgezet op een zandplaat, waardoor de bodem weinig last heeft van inklinken.

De Verbetering van Vreewijk

In 2007 kondigde de toenmalige eigenaar Com·wonen aan dat zij het merendeel van de oudste woningen in Vreewijk wilde gaan slopen. Te beginnen met Bree en Maarland. Dit alles werd “onderbouwd” in een wijkvisie, waar de bewoners echter zelf een visie op hadden, maar waar men niet naar wilde luisteren.

In hun verzet wisten de bewoners zich gesteund door de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed, het Cuypersgenootschap, de Bond Heemschut en Nazaten van de stichters van Tuindorp Vreewijk.

In een Cultuurhistorische Studie kwam dan ook het beeld naar voren dat Tuindorp Vreewijk iets is, dat je niet zomaar van de hand doet. Na vele, vaak scherpe, vergaderingen in een Projectgroep, werd uiteindelijk besloten tot een Verbeterprogramma op basis van “Behoud, tenzij…”.

Om het geheel kracht bij te zetten is Tuindorp Vreewijk op 16 februari 2012 aangewezen tot Beschermd Stadsgezicht en zijn op 30 juni 2014 niet minder dan 284 woningen aangewezen als Rijksmonument.

Ook het groen is belangrijk

Omdat Tuindorp Vreewijk een drie-eenheid is van Mensen – Huizen – Groen, is een landschapsarchitect aangetrokken die een Masterplan Buitenruimte heeft neergelegd. Daarin zijn de typische Vreewijkse kenmerken neergelegd. Zodat mensen die zich met Vreewijk bezig houden, weten wat de bedoeling is.

Aansluitend daarop is er een Bomenplan gemaakt, opdat voor nu en in de toekomst duidelijk is hoe wij met de bomen in Tuindorp Vreewijk om moeten gaan.